UNFCCC

Proračun emisije gasova staklene bašte

Inventar je zasnovan na CORINAIR (CORe INventory of AIR emissions) sistemu koji kreira ETC/AE (Evropski tematski centar za emisije u vazduhu). Kao i mnoge druge evropske zemlje, BiH koristi ovaj metod proračuna za kvantifikaciju emisija.

CORINAIR sistem je dizajniran za sakupljanje podataka o emisijama i izvještavanje zemalja o emisijama u zrak prema Evropskoj agenciji za životnu sredinu (EEA) uz korištenje zajedničkog formata. Ova zajednička baza podataka širom Evrope može se primijeniti za pripremu određenih katastara u skladu sa smjernicama UNECE/CLARTAP-a i UNFCCC-a.

Cilj je da se sakupljaju, održavaju, prate i objave informacije o emisijama u vazduhu, i pošalju Evropskom katastru emisija i sistema baze podataka. Ovo podrazumijeva emisije u vazduhu iz svih izvora koji su relevantni za probleme životne sredine, klimatske promjene, zakiseljavanje, eutrofikacije, troposferski ozon, kvalitet vazduha i disperzije opasnih supstanci. S obzirom da je CORINAIR orijentisan ka izvoru, postoji jasna razlika između tačkastog i površinskog izvora. Tačkasti izvori su veliki stacionarni izvori emisije koji ispuštaju polutante u atmosferu. Postrojenja ili aktivnosti čiji pojedinačni mali iznosi emisija nisu dovoljni da bi bili klasifikovani u tačkaste izvore, sabiru se i čine površinski izvor. Oni zajedno mogu znatno da doprinesu ukupnim emisijama.

Ugljendioksid je jedan od najznačajnijih gasova staklene bašte, posebno kada se razmatraju posljedice ljudskih aktivnosti. Procjenjuje se da je odgovoran za oko 50 posto (izvor: IPCC) globalnog zagrijavanja. Gotovo svugdje u svijetu, a tako i u Bosni i Hercegovini, najznačajniji antropogeni izvori CO2 su izgaranje fosilnih goriva (za proizvodnju električne energije, industriju, saobraćaj, grijanje, itd.), industrijske aktivnosti (proizvodnja čelika, cementa), promjene u korištenju zemljišta i aktivnosti u šumarstvu (u BiH zbog prirasta drvne mase postoji negativna emisija - ponor).

U Bosni i Hercegovini glavni izvori metana (CH4) su: poljoprivreda (uzgoj stoke), fugitivna emisija iz rudnika uglja i odlaganje otpada.

Najvažniji izvor azotnog suboksida (N2O) u Bosni i Hercegovini je poljoprivreda. Mnoge poljoprivredne aktivnosti dodaju azot u tlo, te se na taj način povećava raspoloživi azot za nitrifikaciju i denitrifikaciju, što ima uticaja na količinu emisija N2O. Korištena metodologija razlikuje tri izvora emisije N2O: direktna emisija iz poljoprivrednog tla, emisija zbog djelovanja životinja i indirektno uzrokovana emisija zbog poljoprivrednih aktivnosti. Među navedenim, najveća emisija dolazi direktno iz poljoprivrednog tla, obrađivanjem tla i uzgajanjem usjeva. To uključuje primjenu mineralnih đubriva, azot iz štalskog đubriva, uzgajanje mahunarki i soje (fiksacija azota), azot iz ostataka poljoprivrednih usjeva i obradu tresetišta.